Yumaklı Ulusal Su Planı’nı paylaştı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, "Tedbir, ortak sorumluluklar, sosyoekonomik yaklaşım, sürdürülebilirlik, araştırma, teknoloji geliştirme ve inovasyon, kriz yönetimi yerine risk yönetimi ile halk sağlığı ve refahının sağlanması temel ilkelerine dayanan Ulusal Su Planı kapsamında; 8 farklı hedef, 31 strateji ve 141 eylem belirlendi" dedi.

Ulusal Su Kurulu'nun 4'üncü toplantısı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nde gerçekleşti. Toplantıya öncülük eden Bakan Yumaklı, 8 farklı hedef, 31 strateji ve 141 eylemin belirlendiğini açıkladı. Yumaklı, aynı zamanda su ve sulama yatırımlarına 147 milyar lira kaynak ayırarak, 321 projenin hayata geçireleceğini belirtti.

"Su ve sulama yatırımlarına 147 milyar lira kaynak ayırarak, 321 projeyi daha hayata geçireceğiz"

Son yıllarda meteorolojik afetlerin şiddeti ve sıklığında artış görüldüğünü vurgulayan Bakan Yumaklı, "2024 yılı son 53 yılın 'en sıcak yılı' olarak tarihe geçmiştir. 2024 yılında yağışlar, uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 6,3 azalmıştır. 2025 su yılında ise yağışlar, geçen yılın yüzde 28 altında gerçekleşmiştir. Türkiye geneli 10 aylık su yılı yağışları, son 52 yılın en düşük seviyesine inmiştir. 2100 yılına kadar, ülkemizde ortalama sıcaklıkların 4 ila 6 derece arasında artması beklenmektedir. 2100 yılına kadar su kaynaklarımızın yaklaşık yüzde 25 oranında azalabileceği tahmin edilmektedir. Son 23 yılda suyun akışına yön vermek adına, 3,4 trilyon lira yatırım yaparak, 11 bine yakın su ve sulama eserini ülkemize kazandırdık. Bu yıl, su ve sulama yatırımlarına 147 milyar lira kaynak ayırarak, 321 projeyi daha hayata geçireceğiz. Diğer yandan; önümüzdeki 10 yıllara ışık tutacak 4. Tarım Orman Şurası'nda 11'i su ile ilgili olmak üzere, 86 karara imza attık" diye konuştu.

"5 yılda 21 milyar liralık yatırım yapacağız"

İlk olarak Göl Eylem Planlarının hazırlanarak uygulamaya koyulacağını belirten Yumaklı, "Türkiye'nin en büyük göllerinden olan Eğirdir Gölü'nün hacmi, yüzde 55 oranında geriledi. Bu sorunu çözmek için, buraya 5 yılda 21 milyar liralık yatırım yapacağız. Göle yıllık 42 milyon metreküp su takviyesi yapacak projenin ihalesini yaptık. Hazırladığımız bu planları; Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca göllerimiz için de sürdürüyoruz. İkinci olarak, su kaynaklarımızın daha verimli kullanılması için Su Verimliliği Yönetmeliği'ni yayımladık. Turizmden sanayiye, kentselden tarımsala, tüm su kullanıcıları için yol haritamızı belirledik. İçmesuyu şebekelerindeki kayıp oranında, 2004 yılındaki yüzde 60'lar olan seviyeyi, bugün yüzde 31,6 seviyesine indirdik. Bazı şehirlerimizde hala yüzde 60'lara varan su kayıpları olduğunu görüyoruz. Bu konudaki yatırımların belediyelerimiz tarafından hızlandırılması son derece önemlidir. Üçüncü olarak, modern sulama sistemlerini yaygınlaştırıyor, yapay zeka destekli sulama otomasyonu ve elektronik su yönetim sistemlerini kuruyoruz. Kapalı sulama sistem oranını yüzde 38'den 2028'e kadar yüzde 45'e çıkarmayı hedefliyoruz. Bireysel sulama sistemlerine hibe destekleri sağlamaya devam ediyoruz. Atıksu ve atık yönetimi, yenilenebilir enerji ve döngüsel ekonomi tipi yatırımlara, azami yüzde 75'i geçmemek kaydıyla ek yüzde 10 kamu katkısı veriyoruz" şeklinde konuştu.

"Ulusal Su Planı kapsamında 8 farklı hedef, 31 strateji ve 141 eylem belirlendi"

Bakan Yumaklı, aynı zamanda şu ifadelere yer verdi:

"Dördüncü olarak, son yıllarda yaşadığımız iklim değişikliğinin, su kaynaklarımız üzerindeki olumsuz etkilerine uyum sağlayabilmek adına alternatif su kaynaklarına yöneliyoruz. Bu çalışmaların altyapısının gerek bilimsel gerekse sosyal ve ekonomik olarak araştırılması ve uygulanabilir çıktıların ortaya konması önemlidir. Bu amaçla yaptığımız çalışmalardan birisi olan; Gediz Havzası'ndaki su kalitesini iyileştirmek amacıyla, Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi için atıksu arıtma tesisinin yatırımını önceliklendirdik. Bu önemli yatırım, Gediz Havzası'ndaki su kalitesine önemli katkılar sağlayacak. 2025-2035 yıllarını kapsayan Ulusal Su Planımızı; kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, su ve kanalizasyon idareleri, STK'lar, üniversitelerden gelen görüşler doğrultusunda tamamladık. Bu süreçte 192 kurum ve kuruluş görüşü alındı, 752 görüş değerlendirildi. Bu plan, önümüzdeki 10 yıla dönük hedef, strateji ve eylemlerimizi belirlemekte, su, gıda, enerji bağlantısından, akıllı su yönetimine kadar geniş bir perspektifte değerlendirmeler içeriyor. Tedbir, ortak sorumluluklar, sosyoekonomik yaklaşım, sürdürülebilirlik, araştırma, teknoloji geliştirme ve inovasyon, kriz yönetimi yerine risk yönetimi ile halk sağlığı ve refahının sağlanması temel ilkelerine dayanan Ulusal Su Planı kapsamında; 8 farklı hedef, 31 strateji ve 141 eylem belirlendi."

Yumaklı, toplantı sırasında oy birliği ile alınan 6 kararı açıkladı. İlk karar, değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı yer alan sektörel ve bireysel eylemlerin tüm kurumlar tarafından iş birliği halinde uygulanması; iklim dostu şehirler oluşturulması için atıksuyun geri kazanılarak yeniden kullanılması, su kayıplarının azaltılması, yağmur suyu hasadı ve gri su sistemi gibi uygulamaların yaygınlaştırılması; vatandaşı bekleyen kuraklık riskine karşı farkındalığın artırılarak bireysel önlemlerin alınmasının sağlanması oldu. 2'inci karar ise, kaynaktan musluğa içme suyu güvenliği için yapılan izleme, denetim çalışmalarının entegrasyonu; işletme ve bakımda insan kaynakları yönetimi ile tüm illerde kırsalda içme suyu yönetiminin iyileştirilmesi maksadıyla İl Su Kurulları bünyesinde, teknik, hukuki ve idari açıdan mevcut durumun tespiti ile sorun ve çözüm önerilerine ilişkin raporun hazırlanarak Ulusal Su Kurulu'na sunulması olarak açıklandı.

3'üncü karar ile havzalardaki suyun kalite ve miktarına en üst seviyede fayda sağlayacak yatırımlara öncelik verilmesi. Bu kapsamda, Kızılırmak Deltası ekosisteminin korunması için Çankırı, Çorum ve Yozgat illerine ait atıksu arıtma tesislerinin inşası ve geliştirilmesine karar verildi.

Alınan kararlardan diğerleri ise, Ulusal Su Planının onaylanması, Susurluk ve Yeşilırmak Havzaları Taşkın Yönetim Planlarının onaylanması ile arıtılmış atık suların tarımda yeniden kullanılmasına ilişkin sorun ve çözüm önerilerinin değerlendirilerek, idari, teknik ve hukuki çözüm önerisi oluşturacak bir alt kurul teşkil edilmesi oldu.